Bedelli Sermaye Artırımı Nedir? Hisse Fiyatını Nasıl Etkiler?

Sermaye piyasalarında halka açık şirketlerin sermaye artırımları sıklıkla karşımıza çıkmaktadır. Bunlardan bir tanesi de yatırımcıların pek sevmediği bedelli sermaye artırımlarıdır. Bu bölümde bedelli sermaye artırımı nedir? Bedelli sermaye artışı ile şirketler neyi amaçlar? Hisse fiyatına etkileri ne olur gibi soruların cevaplarını inceliyor olacağız.

Bedelli Sermaye Artırımı Nedir?

Daha önce bedelsiz sermaye artırımı hakkında ayrıntılı bir içerik hazırlamıştık. Bedelsiz sermaye artışında yatırıcılar genellikle mutlu olurken bedelli sermaye artırımlarında durum tam tersidir. Çünkü bedelli sermaye artışlarında bedelsiz artışların aksine yatırımcılardan ek ödeme istenir. Eğer hisse senedi yatırımcısı şirketin açıklamış olduğu bedelli sermaye artışlarına katılmaya karar verirse, bunun için ödeme yapmak zorundadır. Aksi takdirde bedelli sermaye artışına katılamaz. Bu durumda bedelli zamanı eline geçen rüçhanları satmak durumunda olur.

Bedelli sermaye artırımı şirketin finansal durumunu güçlendirmek veya finansmana kolay ulaşımı sağlamak amacı ile yapılır. Şirketin sermaye yapısını güçlendirmek isteyen yöneticiler bu yola sıklıkla başvurabilir. Ancak bu durum yatırımcıların hoş karşıladığı bir sermaye artırımı yolu değildir.

Bedelli Sermaye Artışın Amaçları Nelerdir?

Şirketlerin bedelli sermaye artırımına gitmesinin belli başlı nedenleri vardır. Bu nedenlere bakacak olur isek;

• Sermaye artırımı, şirketin sermaye yapısını ve finansal sağlığını güçlendirebilir.
• Büyüme planlarını finanse etmek, yeni projelere yatırım yapmak veya mevcut borçları azaltmak için kullanılabilir.
• Manipülasyon veya spekülasyon amaçlı olarak bazı şirketler bedelli sermaye kararı alabilir.
• Hisse toplamak isteyen şirket yönetimi bedelli sermaye artırımı yolu ile küçük yatırımcıyı hisseden uzak tutup daha fazla hisse toplamak isteyebilir.
• Hissenin halka açıklık oranı artırılarak hem şirkete daha fazla kaynak girişi sağlamak hem de hissede likidite artırılmak istenebilir.

Toparlayacak olur isek, bedelli sermaye artırımı ile şirketler çoğu zaman şirket finansallarını güçlendirmek için kullanır. Bir başka bedelli sermaye artırımı nedeni de yeni yatırımların finansmanı olarak bilinir. Özellikle yüksek faiz ortamında paraya ulaşmanın zor olduğu dönemlerde bedelli sermaye artırımı yolu ile şirketler daha az masraflı bir şekilde kaynak temin etme imkanı bulur.

Bedelli Sermaye Artırımı Riskleri Nelerdir?

Bu sermaye artırımı çeşidinin farklı riskleri vardır. Hem yatırımcılar için hem de şirketler açısından bazı riskler içerir. Şirketler için risklere baktığımızda, bedelli sermaye artışına giden şirketlerin genel olarak yatırımcılar nezdinde olumsuz bir algısı olacaktır. Dolayısı ile hisseye olan talepte ciddi bir azalma görülebilir. Bu durumda şirketin piyasa değerinde ciddi bir düşüş yaşanmasına neden olabilir.

Şirketler için risklerden bir tanesi de SPK’nın onay aşamasıdır. Çünkü SPK bedelsiz sermaye artırımlarına göre bedelli sermaye artışlarında daha fazla red verebilmektedir. Dolayısıyla bedelli sermaye artışı başvurularının SPK’dan red yeme olasılığı bulunduğu göz ardı edilmemelidir.

Yatırımcılar için riskler içerisinde bir kere şirket bedelli KAP bildirimi yolladığında başlamış olacaktır. Çünkü genellikle bedelli başvurusuyla birlikte şirket hisselerinde satıcılı bir dönem başlar. Bedelli sermaye artırımına katılmak istemeyen yatırımcılar hissede satış yaparak fiyatı baskılayabilir. Bu durumda da şirket hisselerinde kısa vadede düşüş yaşanabilir. Dolayısı ile yatırımcıların zararına olan bir durum ile karşılaşılabilir.

Bir başka risk ise bedelli sermaye artırımları sonrası dolaşımda bulunan fiili pay oranın artmasıdır. Şirketin halka açıklık oranındaki artışlar hisseler için olumsuzdur. Tahta yapıcı tarafından hissenin çoğunluk lotlarını toplamak zorlaşır. Bu nedenle de yukarı yönlü hareketler yaşanma ihtimali bir miktar azalabilir. Bu nedenle spekülatörler veya borsa grupları lotu çok olan hisselerden uzak durmaya çalışır. Yine de bu tarz hisselerde pozisyon alarak ralli yapma potansiyeli olan kişi ve gruplar da yok değildir.

Bedelli Sermaye Artışı Hisse Fiyatını Nasıl Etkiler?

Halka açık şirketlerden bedelli sermaye artırımına gidenlerde genellikle ilk etapta düşüş görülür. Özellikle küçük ölçekli hisselerde belirgin bir düşüş görülebilir. BIST30 gibi daha sağlam hisse senetlerinde bedelli sermaye artırımı açıklansa bile yukarı yönlü ivmelenmeler mümkün olabilir. Ancak BIST100 içerisinde yer alan veya BIST 100 dışında kalan hisselerin bir çoğunda bedelli sermaye artırımları satışa ve kısa vadede hisse fiyatında düşüşe neden olmaktadır.

Bedelli sermaye artışı sonrası dolaşımdaki hisse adeti artmış olacaktır. Dolayısı ile hissede likidite ve volatilite yükselebilir. Bu şekilde hissenin işlem hacmi de artacaktır. Ancak özellikle bedelliden hemen sonra ellerine geçen yeni hisseleri satıp nakite çevirmek isteyenler nedeniyle de şirket hisseleri olumsuz etkilenebilir. Bu nedenle bedelli sermaye artırımlarının piyasalarda olumsuz bir algıya neden olduğunu ifade edebiliriz. Dolayısı ile de hisse fiyatına bedelli sermaye artışının etkisi olumsuz olacaktır denilebilir. Tabii ki burada dikkat etmemiz gereken diğer bir detay da diğer şartların sabit olmasıdır. Çünkü şirketler bazen bedelli ile birlikte bedelsiz de açıklayabilir. Ya da olumlu şirket kapları eşliğinde bir bedelli haberi gelirse buna piyasanın tepkisi farklı olabilir. Dolayısı ile her bedelli sermaye artırımı hissede satış baskısı oluşturacak diye bir durum söz konusu değildir.