Tarım Dışı İstihdam Nedir? Piyasaları Nasıl Etkiler?

ABD’de açıklanan ekonomik veriler tüm dünyada finansal piyasalara etki ediyor. Özellikle enflasyon verisi, işsizlik rakamları ve tarım dışı istihdam gibi veriler borsalar üzerinde önemli etki sahibi. Sadece borsalar da değil, altın fiyatları, kripto para fiyatları, petrol ve benzeri bir çok finansal ürünü etkileyen veriler arasında yer alan tarım dışı istihdam verisinin ne demek olduğunu tüm ayrıntıları ile açıkladık. Tarım dışı istihdam nedir? Finans piyasaları için neden önemli? Tarım dışı istihdam yüksek gelirse ne olur, düşük gelirse piyasaları nasıl etkiler? Tüm bu soruların cevapları yazımızda..

Tarım Dışı İstihdam Ne Demek?

Tarım dışı istihdam, adından da anlaşılacağı üzere tarım sektörünü hariç tutarak diğer tüm sektörlerde çalışan kişi sayısını ifade eder. Tarım, mevsimsel değişikliklere ve doğa koşullarına bağlı olduğu için istihdam oranlarında dalgalanma olabilir. Bu nedenle, tarım sektörü dışındaki istihdam oranları daha istikrarlı ve güvenilir bir ekonomik gösterge olarak kabul edilir.

Amerika’da her ayın ilk Cuma günü açıklanan TDİ verisi piyasa aktörleri tarafından NFP olarak adlandırılır. Bu veri, ülkedeki ekonomik gidişatın önemli bir yansıması olarak kabul edilir. Dolayısı ile ABD ekonomisi açısından en önemli veri setleri arasında yer alır. Özellikle imalat, inşaat, perakende, sağlık ve hizmet sektörleri gibi büyük sektörlerdeki istihdam artışları veya azalışları bu veri ile ölçülür.

Önemli bir veri olduğu için tarım dışı istihdam verisi ne zaman açıklanacak? Tarım dışı istihdam saat kaçta açıklanıyor gibi sorular da yatırımcılar tarafından gelmekte. O soruların da cevaplarını hemen verelim.

Tarım Dışı İstihdam Rakamları Ne Zaman Açıklanır?

İstihdam verileri ABD’de her ayın ilk Cuma gününde açıklanıyor. Ayın ilk Cuma günü hangi tarihe denk geliyorsa o gün açıklanıyor. Yani özellikle şu tarihte açıklansın diye bir tarih belirlenmiyor. Ayın ilk Cuma günü 1’i ise 1’inde 5’i ise 5’inde açıklanıyor. İlk Cuma günü işsizlik ve ortalama saatlik kazançlar verisiyle birlikte saat 15.30’da açıklanan tarım dışı istihdam verisi piyasalara yön veren önemli bir ekonomik gösterge niteliği taşıyor.

ABD İstihdam Verilerinin Önemi

Tarım dışı istihdam verisi ABD’de istihdamın ne yönde ilerlediğini görmek açısından oldukça önemli. Bu nedenle FED faiz kararlarını alırken bu veriye ayrı bir önem veriyor. Enflasyon verisi ile birlikte şu sıralarda ABD’de en çok dikkat çekilen veri TDI verisi diyebiliriz.

ABD’deki tarım dışı istihdam verisi (NFP) yalnızca Amerika için değil, aynı zamanda küresel piyasalar için de büyük öneme sahip. Bu veri, iş gücü piyasasındaki hareketliliği, ekonomik büyüme hızını ve tüketici harcamalarını yansıtan kritik bir gösterge. Dolayısı ile finans piyasaları ile ilgilenenlerin takip etmesi gereken bir veri olduğunu söyleyebiliriz.

Tarım dışı istihdamdaki bir artış, ABD ekonomisinin güçlü kaldığını gösterirken, olası düşüşler ekonomide bir yavaşlamanın sinyallerini verebilir. Ayrıca, istihdam verileri ekonomist ve yatırımcılar tarafından enflasyon beklentilerini analiz etmek için de yakından takip edilir. İstihdamın artış gösterdiği dönemlerde iş gücü talebi yükselir, bu da genellikle ücretlerin artmasına neden olur ve enflasyon baskısı yaratabilir.

FED Kararlarını Nasıl Etkiler?

ABD Merkez Bankası (FED), para politikalarını şekillendirirken birçok ekonomik göstergeyi dikkate alır. Bu göstergeler arasında en kritik olanlardan biri de tarım dışı istihdam verisidir. FED’in temel amacı fiyat istikrarını sağlamak ve maksimum istihdam seviyesine ulaşmaktır. Son yıllarda istihdam seviyelerini yukarı çekme konusunda başarılı adımlar atan FED, enflasyonu kontrol altına almak için ise çeşitli faiz politikaları uygulamaktadır.

Tarım dışı istihdam verisi, işsizlik oranları ve ücret artışları ile birlikte değerlendirildiğinde, FED’in faiz oranlarını artırma ya da sabit tutma kararlarını doğrudan etkileyebilir. Örneğin, yüksek istihdam artışları ve düşen işsizlik oranları, ekonominin ısındığını ve enflasyonun artabileceğini gösterir. Bu durumda FED, faiz oranlarını artırarak ekonomiyi soğutmayı ve enflasyonu kontrol altına almayı amaçlayabilir.

Düşük tarım dışı istihdam verisi ise iş gücü piyasasında bir zayıflama veya duraklama işaretidir. Böyle bir senaryoda, FED ekonomik büyümeyi teşvik etmek için faiz oranlarını düşük tutabilir. Bu nedenle, NFP verisi, FED’in kısa vadeli para politikaları için belirleyici bir rol oynar.

Tarım Dışı İstihdam Verileri Piyasaları Nasıl Etkiler?

TDI verisi, hisse senedi piyasaları, tahvil piyasaları, döviz kurları ve emtia fiyatları üzerinde doğrudan etki yapar. Piyasa oyuncuları bu veriyi yakından takip eder ve açıklanma anında genellikle büyük dalgalanmalar yaşanır.

Borsa ve Hisse Senetlerine Etkileri

Eğer NFP verisi beklentilerin üzerinde gelirse, bu durum genellikle hisse senedi piyasalarında pozitif bir etki yaratır. Ancak buraya ceteris paribus diye bir ilave düşmekte fayda olacaktır. Çünkü bazı durumlarda NFP’nin yüksek gelmesi istenmez. Özellikle VIX endeksinde aşırı yükseliş yaşanan durumlarda istihdam rakamları daha da önemli hale gelebilir. ABD ekonomisinin diğer ekonomiler karşısında çok üstün olması ABD doları için aşırı pozitif olacağından bu durum borsalara satış olarak yansıyabilir. Dolayısı ile normal şartlarda NFP rakamlarının pozitif olması Dow Jones ve diğer ABD endekslerine olumlu yansıyacakken, ekstrem durumlarda tam tersi fiyatlamalara neden olabilir.

Çok güçlü gelebilecek ABD tarım dışı istihdam rakamları FED’in faiz artırımı yönünde karar almasına neden olabilir. Dolayısı ile bu da borsalar için negatif bir gelişme olacaktır. Dolayısı ile tarımdışı istihdam verilerinin beklentilerinin çok üzerinde gelmesi borsa yatırımcıları tarafından istenilen bir durum olmamaktadır diyebiliriz.

Döviz Kurlarına Etkisi

ABD ekonomisinin gücünü yansıtan bir NFP verisi, doların diğer para birimlerine karşı değer kazanmasına yol açabilir. Özellikle, dolar endeksi bu veriler açıklandıktan sonra hızlı bir şekilde hareket eder. Güçlü bir istihdam raporu, dolar endeksini yükseltecek ve dolar diğer ülke para birimlerine karşı değer kazanacaktır. Zayıf bir TDI verisi ise ABD dolarını diğer para birimlerine karşı düşürecek ve dolar endeksini aşağı çekecektir.

Kripto Paralar Üzerindeki Etkileri

Doların güçlü olduğu dönemlerde TDI verisinin iyi gelmesi piyasaların geneli açısından istenen bir durum değildir. Dolayısı ile tarım dışı istihdamın yüksek gelmesi halinde kripto piyasasında düşüş yaşanması muhtemeldir. Tersi durumda, yani TDI verisinin düşük gelmesi durumunda ise kripto piyasasında yükselişler yaşanma ihtimali yüksek olacaktır.

Altın – Petrol ile Tarım Dışı İstihdam Arasındaki İlişki

Petrol ve altın fiyatlarını tek başlıkta yazmak istedik. Çünkü her ikisi de ABD tarım dışı istihdam verilerinden benzer şekilde etkileniyor. Hem petrol hem de altın ABD dolarını sevmezler. Sevmezler derken insanın insanı sevmediği gibi değil tabii. Yani ABD doları yükseldiğinde petrol ve altın fiyatı düşüş gösterir. Dolayısı ile de bu iki yatırım aracı da NFP verilerinin yüksek gelmesini istemezler. Çünkü TDI verisi yüksek geldiğinde dolar artacak ve altın ile petrol düşecektir. Yani kısaca toparlayacak olur isek, tarım dışı istihdamın yüksek gelmesi halinde altın ve petrol düşer. Verinin beklenti altında kalması halinde ise hem altın hem de petrol tarafında yükseliş yaşanması beklenir.

Tahvil Piyasalarına Etkisi

TDİ verisi, ABD Hazine tahvilleri üzerinde de önemli bir etkiye sahiptir. Güçlü istihdam verileri, tahvil getirilerinin artmasına neden olur çünkü yatırımcılar, faiz oranlarının artacağı beklentisiyle tahvillerden çıkış yapar. Bu da tahvil fiyatlarının düşmesine ve getirilerin yükselmesine yol açar.

NFP verisi, hem ABD ekonomisinin sağlığını anlamak için kritik bir gösterge hem de FED’in para politikaları üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Piyasalarda volatiliteye yol açabilecek bu veri, yatırımcıların yakından takip ettiği en önemli ekonomik raporlar arasında yer alır. İstihdamdaki artışlar ve azalmalar, sadece ABD ekonomisini değil, küresel piyasaları da derinden etkileyebilir.

Her ayın ilk Cuma günü açıklanan bu veri, piyasaların yönünü belirleyen en önemli unsurlardan biridir. Dolayısıyla, hem yatırımcılar hem de piyasa analistleri için TDİ verisini doğru yorumlamak, stratejilerini şekillendirmede büyük bir rol oynar.