Teorik Eşleşme Nedir? Saat Kaçta Belli Olur? Nasıl Hesaplanır?

Hisse senedi piyasasına olan ilgi gün geçtikçe artmaya devam ediyor. Borsa İstanbul’da yatırımcı sayısı 8 milyonu aşmış durumda. Dolayısı ile borsada yer alan terimlerde gün geçtikçe daha fazla sorgulanır oluyor. Bu bölümde hisse senedi yatırımcılarının merak ettikleri teorik eşleşme kavramını anlatacağız. Borsaya uzak olanların bile anlayabileceği bir dille teorik eşleşme ne demek? Eşleşme fiyatı saat kaçta belli olur, nereden takip edilir gibi soruların cevaplarını sizlerle paylaşıyoruz.

Teorik Eşleşme Nedir?

Borsa İstanbul’da yapılan işlemlerde alıcılar ve satıcılar bulunur. Bu alıcı ve satıcıların güne başlarken gönderdiği emirler seans öncesi piyasada birbirleriyle eşleştirilir. Bu şekilde eşleşme fiyatı belli olur. Yani hissenin fiyatı belirlenmiş olur. Buradaki mantığı daha iyi anlamanız açısından bir örnek ile açıklamakta fayda var. X hisse senedinde 3,25 fiyatına 100. bin lot alım emri iletilmiş olsun. 3,24 fiyatına ise 125 bin lot alım emri iletilmiş olsun. Bu durumda hisse fiyatının teorik eşleşme fiyatı 3,24 olacaktır. Çünkü satış ağırlıktadır. Hisse fiyatı 3,24’ten satışta açılacak ve satış kısmında 25 bin lot bulunacaktır.

Teorik Eşleşme (TE) Saat Kaçta Belli Olur?

Gün içi seans açıkken işlemler zaten devamlıdır. Yani sürekli olarak hisse tahtalarında işlem geçmeye devam eder. Dolayısı ile teorik eşleşme veya diğer bir ifadeyle denge fiyatı oluşmaz. Teorik eşleşme, güne başlarken ve gün sonunda belli olur. Bu arada teorik eşleme ifadesinin bir diğer karşılığının da denge fiyatı olduğunu ifade edelim.

Borsa İstanbul’da güne başlarken işlemler ilk olarak VİOP tarafında başlamaktadır. Saat 09.30’da VİOP açılır. Sonrasında ise 09,40 itibariyle Borsa İstanbul’da işlemler başlar. İşlemler başlar derken hisse senetleri bu sırada işlem görmezler. Sadece emir iletimi gerçekleştirilir. İletilen emirler doğrultusunda hisselerin eşleşme fiyatları belli olur. İşte bu aşama teorik eşleşme veya denge fiyatı dediğimiz hissenin açılış fiyatının oluşma aşamasıdır. Bu aşamaya teorik eşleşme seansı da denilmektedir. Saat 09.55’e kadar karanlık odada devam eden emir iletim süreci sonunda artık eşleşme fiyatı belli olur. Bu şekilde saat 09.55’te denge fiyatı fiyatı üzerinden hisse senedi açılır. 09,55 ile 10 arasında işlemler kapalıdır. Saat 10.00 itibariyle sürekli işlemler geçmeye başlar.

Gün içerisinde hisse senetlerinin teorik eşleşme fiyatları iki kez belli olur. Sabahki eşleşme fiyatının belirlenmesi sonrasında bir sonraki denge fiyatı gün sonunda gerçekleşecektir. Saat 18.00 itibari ile borsada sürekli işlemler tamamlanır ve karanlık oda seansı başlar. Bu seans 18.05’ekadar devam eder. Bu süreçte tahtalarda emir iletimleri gerçekleşir. İletilen emirler doğrultusunda oluşan fiyat teorik eşleşme fiyatı olacaktır. Saat 18.05 itibariyle karanlık oda son bulur ve eşleşme fiyatı üzerinden hisselerin gün sonu kapanışı belli olur.

Teorik Eşleşme Fiyatı (Denge Fiyatı) Nasıl Takip Edilir?

Hisse senedi piyasasında yatırımcıysanız denge fiyatını görmeniz sizin için büyük bir avantajdır. Almış olduğunuz veya satmış olduğunuz hisselerin güne başlarken veya gün kapanışında hangi fiyattan işlem göreceğini önceden görme imkanınız olur. Bu sayede alım-satım yaparken daha doğru kararlar verebilirsiniz.

Eşleşme fiyatlarını X ve Telegram gibi sosyal medya platformları üzerinden ücretsiz paylaşan hesaplar da vardır. Özellikle X platformunda TE kaç, TE paylaşacak var mı gibi soruları görebilirsiniz. Buradaki TE ifadesi de Teorik eşleme fiyatı anlamına gelmektedir.

Yukarıdaki resimde teorik eşleşme fiyatını kırmızı alan içinde görebilirsiniz. Piyasa açılışı öncesinde DF 40,90 olarak görüntüleniyor. Satış kısmında 17,538 lot görünmekte. Bu durumda bu hisse senedi güne 40,90 fiyatı ile başlayacak ve 40,90 satışta olarak başlayacak anlamına gelir. Eğer DF satış miktar kısmında değil de DF alış miktar kısmında lot yazıyor olsaydı 40,90 alış kademesi ile güne başlayacak anlamına geliyor olacaktı.

TE fiyatını ücretli olarak sunulan bazı yazılımlar üzerinden takip edebilirsiniz. Fxplus, Matriks, İdeal data gibi yazılımlar aracılığı ile hisselerin denge fiyatını izleyebilirsiniz. Hissenin açılış ve kapanış fiyatını, alış ve satış kademelerinde oluşan lot miktarını bu yazılımlar üzerinden takip edebilirsiniz. Ayrıca işlemlerinizi yaptığınız aracı kurumların işlem platformlarından da te verisi görebilirsiniz. Bazı kurumlar bunu ücret dahilinde sunarken bazı aracı kurumlar yatırımcılarına ücretsiz olarak bu imkanı sunmaktadır. Genellikle aracı kurumların kendi işlem platformları üzerinden seans açılışında ve seans kapanışında eşleşme fiyatını takip edebilirsiniz.

Bu içerikte hisse senedi yatırımcılarının teorik eşleşme hakkında merak ettikleri soruları cevaplandırdık. Borsa İstanbul’un işleyişi hakkında daha fazla detaya ulamak için Borsa Burada ‘yı takip etmeye devam edin.